بیماری وسواس

افراد زیادی بدون این که اطلاع داشته باشند، دچار بیماری وسواس هستند. به طوری که ممکن است حواس آن‌ها ساعت‌ها روی یک مساله قفل شود. وسواس ممکن است در زمینه‌های مختلف به صورت عملی و فکری خود را نشان دهد. میزان درگیری افراد با وسواس نیز متفاوت است. این بیماری، باعث به وجود آمدن ناراحتی و اضطراب در بیمار و اطرافیان او می‌شود و زندگی اجتماعی و خانوادگی فرد را مختل می‌کند.

از وسواس‌های رایجی که افراد زیادی درگیر آن هستند می‌توان ترس از آلوده شدن به میکروب و ویروس، وسواس عدم اطمینان از بستن شیر آب و گاز، وسواس نظم و ترتیب، وسواس های فکری، کمالگرایی و وسواس شمارش مکرر همه چیز را نام برد.

متاسفانه افراد زیادی وسواس را یک بیماری تلقی نمی‌کنند و به سراغ درمان نمی‌روند. طبق بررسی‌ها 3 تا 5% افراد در جهان مبتلا به وسواس هستند و این مقدار در ایران در حدود 5% است. به این معنی که وسواس یکی از مشکلات روانی‌ عمده در ایران به شمار می‌رود. وسواس ممکن است روز‌به‌روز تشدید شود. وسواس‌های فکری بیش‌تر از وسواس‌های عملی موجب اضطراب فرد می‌شوند. زیرا ممکن است فردی که درگیر وسواس‌ عملی است، با تکرار رفتار وسواس‌گونه، اضطرابش کم‌تر شود ولی اضطراب فردی که وسواس فکری دارد، کم‌تر نمی‌شود.

وسواس‌های مختلف و علایم آن‌ها

وسواس به آلوده شدن

در این نوع وسواس، فرد هر لحظه خودش و یا وسایلش را در معرض آلوده‌شدن به میکروب‌ها می‌داند. در این اختلال، فرد به طور پیوسته و مکرر دست‌های خود را می‌شوید و همیشه در حال تمیز کردن اشیا است.

وسواس های فکری

شاید افرادی که وسواس شست و شو یا چک کردن دارند بتوانند با کمک رفتارهای اجباری، اضطراب خود را کاهش دهند، اما آن هایی که وسواس های فکری دارند، به سختی می توانند خود را آرام کنند. مثلاً وقتی مدام این فکر منفی از ذهن ما عبور می کند که اتفاق بدی در آینده خواهد افتاد و من باید جلوی آن را بگیرم، یا کلمات و تصویرهای زشتی از ذهن ما رد می شوند و نمی توانیم آن ها را کنترل کنیم، ممکن است برای مدت ها درگیر وسواس شده و از این بیماری رنج ببریم.

وسواس کمال‌گرایی

در این نوع وسواس فرد همیشه درگیر جزئیات فراوان یک موضوع و انجام بدون نقص آن است. فرد به شکل افراطی سعی می‌کند در تمام کارها مرتب و منظم باشد. این وسواس باعث تکرار مکرر هر کار و دوباره‌نویسی می‌شود. فرد بارها کاری را انجام می‌دهد تا از انجام درست و عالی آن اطمینان حاصل کند.

زمان شروع وسواس

وسواس ممکن است در هر سنی وجود داشته باشد. به طور معمول، بزرگسالان از وسواس‌های خود آگاه هستند ولی کودکان این موضوع را نمی‌دانند و باید والدین آن‌ها در درمان این بیماری به کودکشان کمک کنند.

علل به وجود آمدن وسواس

وسواس ممکن است دلایل خانوادگی یا ژنتیکی داشته باشد. همچنین امکان ایجاد وسواس بر اثر اختلال در عملکرد مغز نیز وجود دارد. در وسواس کودکان، والدین نقش به‌سزایی دارند. سخت‌گیری‌های بیش از حد والدین، الگوهای تربیتی به شدت محدود‌کننده و استرس‌های شدید می‌توانند باعث ایجاد وسواس در کودکان شده و احتمال دچار شدن به بیماری وسواس در بزرگسالی را نیز افزایش دهند.

درمان وسواس

متخصصان روانشناسی، نوع وسواس و میزان درگیری با آن را بررسی می‌کنند و بهترین درمان را برای شما ارایه می‌دهند. خوشبختانه با رواج فضاهای مجازی ارتباط با روانشناسان آسان‌تر شده و شما می‌توانید از هر کجایی که هستید از بهترین روانشناس به صورت آنلاین کمک بگیرید.

رایج‌ترین درمان “روش مواجهه و پیشگیری از پاسخ” است. درمان یاد شده به این صورت است که فرد بیمار کم کم با مساله‌ای که به آن وسواس دارد، مواجه شده و از پاسخ دادن به آن منع می‌شود. ممکن است در اوایل این درمان، اضطراب بیمار تشدید شود ولی بیمار باید این را در نظر بگیرد که تنها راه خلاصی از این بیماری، مواجه شدن با آن است و اضطرابش در هر جلسه کم‌تر می‌شود. این بیماری طی 12 تا 20 جلسه (بر اساس میزان درگیری با بیماری) به طور کامل کنترل و درمان می‌شود.

وظایف خانواده‌ها

اگر یکی از اعضای خانواده‌تان درگیر این بیماری باشد، باید او را درک کنید و به او حس ترحم نداشته باشید. احساس ترحم باعث آزار بیش‌تر بیمار می‌شود. فراموش نکنید که کنترل افکار و عمل او، در دست خودش نیست.

در مورد وسواس تحقیق کنید؛ روش‌های مواجهه با آن را یاد بگیرید و در فعالیت‌های گروهی حمایتی و مواجهه با وسواس شرکت کنید. از مشارکت با فرد بیمار در عمل به موضوع وسواس‌زا خودداری کنید. برای مثال بعضی از خانواده‌ها به خاطر احساس ترحمی که نسبت به فرد بیمار دارند، هم‌زمان با او دست‌هایشان را می‌شویند یا بر اساس خواسته‌ بیمار خانه را مرتب می‌کنند. این کار باعث تشدید وسواس می‌شود.

اجازه دهید بیمار با مشکلات و ترس‌های خود به تنهایی مواجه شود و خودش راه حلی برای آن‌ها پیدا کند. بیمار را تشویق کنید که درمان شود. به او بگویید که درمان، تاثیر زیادی در سلامت روحی و روانی او می‌گذارد و می‌تواند از پس این مشکل برآید. حتما از متخصصان روان‌شناسی کمک بگیرید. ممکن است اقدامات درمانی بدون مشورت با متخصص روان‌شناس، اثر عکس داشته باشد و مشکل را تشدید کند.

مرکز روان‌شناختی و مشاوره‌ای یاشام با داشتن متخصصان با تجربه و با سابقه، به صورت حضوری و غیرحضوری (آنلاین) بهترین راه‌های درمان مشکلات روان‌شناختی را برای شما ارایه می‌دهد.